سایت خبری الف در یادداشتی به قلم برادر عزیز جناب آقای محسن مهدیان با عنوان "ظاهرگرایی آشفته در مذاکرات هسته ای" از دو گروه یاد کرد که هر دو به نوعی گرفتار ظاهرگرایی شده اند و منشأ این ظاهرگرایی عدم فهم نرمش قهرمانه است. گروهی تنها در دولت نرمش را فهمیده اند و گروهی که منتقدین دولت هستند تنها قهرمانانه را خوانده اند و "مبارزه را تنها در خون دادن می پندارند."
سایت الف در خصوص گروه دوم مینویسد:«این جریان از مقاومت، تنها استنباط جنگ دارند و راههای دیگر مقاومت را نرمش ذلیلانه میپندارند. این جریان نیز در ظاهر مذاکرات ماندهاند.» نویسنده در ادامه میافزاید:«مذاکرات هستهای، مبارزه است. کسانی که فکر میکنند مذاکرات هستهای یعنی کوتاه آمدن از مواضع انقلاب، سخت در اشتباهند. مذاکره و صلح جزئی از مقاومت است. مقاومت هست، تا وقتی ولی فقیه شجاع و مدبر و مردم مبارز وجود دارند. مذاکره را نباید جدا از مقاومت فرض کرد. نرمش قهرمانانه همین است. صلح و خیز مجدد برای پیروزی بزرگتر. چه آنکه فتح الفتوح و فتح مکه نتیجهی صلح حدیبیه بود. به این ترتیب اگر صلح امروز را مبارزه بدانیم ناگزیر از هزینهها هستیم. مگر ممکن است در مبارزه هزینه نداد؟ برخی مبارزه را تنها در جبهه جنگ می دانند. اینطور نیست. لازم باشد برای مبارزه پای میز مذاکره هم میرویم. طبیعی است که اینجا هزینه دادن تنها خون دادن و جان دادن نیست. بلکه باید هزینههای مادی داد و حتی از آبرو خرج کرد. اما این هزینه ها قابل تحمل است تا وقتی که در چارچوب مقاومت تعریف شود. انقلاب اسلامی با رهبری شجاع و آگاه و با درایت جز به مسیر مقاومت نمیرود. پس مذاکره امروز را باید ذیل مقاومت پنداشت و با ظاهربینی نباید مسیر این نزاع تاریخی را تخطئه کرد.»
در این خصوص نکاتی قابل طرح است:
1-این تلقی که یک گروه در حال حاضر در کشور طرفدار مذاکره و کوتاه آمدن در مقابل استکبارند و گروه دوم با هرگونه مذاکره و کوتاه آمدن و توافق مخالف است، نوعی ظاهرگرایی و سطحیانگاری است و این البته تلقیای است که رهبر انقلاب نیز آن را نفی کردهاند. ایشان میفرمایند:«ما دنبال توافقیم. اگر کسی بگوید که در مسئولین جمهوری اسلامی کسی هست که توافق را نمیخواهد، خلاف گفته؛ این را همه بدانند. مسئولین جمهوری اسلامی - بنده، دولت، مجلس، قوّه‌ی قضائیّه، دستگاه‌های گوناگون امنیّتی، نظامی، غیره - همه در این جهت متّفقیم و موافقیم که توافق باید انجام بگیرد. در این جهت هم باز همه متّفقند که این توافق باید عزّتمندانه باشد، مصالح جمهوری اسلامی به دقّت و با وسواس باید در آن رعایت بشود؛ در این هم هیچ اختلافی نیست؛ دولت، مجلس، بنده، دیگران و دیگران همه در این جهت متّفقیم، نظرمان یکی است. توافق بایستی توافقی باشد منصفانه و منافع جمهوری اسلامی را بایستی تأمین بکند.»(بیانات در دیدار مسئولان نظام، 2/4/1394) رهبرانقلاب میفرمایند بر سر اصل دنبال توافق بودن اختلافی نیست. با این حساب بنابر دیدگاه سایت الف احتمالاً رهبری در اشتباه هستند! چرا که نه تنها برخی افراد در کشور هستند که با اصل توافق کردن مخالفند بلکه گروهی در کشور اینچنینند!
2-برخلاف آنچه نویسندهی سایت الف بیان میکند، بحث بر سر توافق کردن یا نکردن نیست. بحث بر سر چگونه و با چه شاکله و چه مختصاتی توافق کردن است. رهبرانقلاب که این همه نویسنده در نوشتهی خود به نقشآفرینی ایشان اشاره میکند، در موارد متعددی خطوط قرمزی را مطرح کردند و در موارد متعددی نیز بر لزوم توجه به این خطوط قرمز و کوتاه نیامدنشان در جلسات داخلی از این خطوط تأکید داشتند. آیا سایت خبری الف توافقق را در چارچوب این خطوط تلقی میکند و حاضر است از دولت محترم در این خصوص دفاع کند؟ آیا بررسی اینکه دولت محترم دستورات رهبری را در توافق رعایت کرده و به خطوط قرمز نظام توجه کرده یا نه ظاهرگرایی است؟ سایت محترم الف که روزگاری روزشمار ولایتمداری منتشر میکرد، چه تعریفی از خطوط قرمز دارد و الزامآور بودن آن چگونه میبییند؟ رهبرانقلاب در خصوص خطوط قرمز میفرمایند:«من یک خواسته‌هایی از مسئولین داشته‌ام که این را به آنها عرض کردم، گفتم و روی آنها اصرار دارم.»(بیانات در دیدار مداحان اهل‌بیت علیهم‌السلام، 20/1/1394) ایشان تصریح میکنند:«بروند حرف بزنند، مذاکره کنند، به توافق برسند، اشکالی ندارد - البتّه درحالی‌که آن خطوط اصلی را رعایت کرده باشند - لکن به‌هیچ‌وجه تحمیل را قبول نکنند، زور را قبول نکنند، تحقیر را قبول نکنند، تهدید را قبول نکنند.»(بیانات در دیدار جمعى از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور، 16/2/1394) ایشان همچنین تأکید کردند:«آنچه بنده اینجا در این جلسه یا در جلسات عمومی میگویم، عیناً همان حرفهایی است که در جلسات خصوصی به مسئولین، به رئیس‌جمهور محترم و به دیگران میگویم. این خطّ تبلیغی‌ای که دیدیم و می‌بینیم دنبال میکنند که بعضی از خطّ قرمزهایی که رسماً اعلام میشود، در جلسات خصوصی از آنها صرف‌نظر میشود، حرف خلاف واقع و دروغی است. آنچه ما اینجا به شما میگوییم یا در جلسات عمومی میگوییم، عیناً همان حرفهایی است که به دوستان، به مسئولین، به هیئت مذاکره‌کننده، همانها را بیان میکنیم؛ حرفها یکی است.»(بیانات در دیدار مسئولان نظام، 2/4/1394)
3- برخلاف آنچه نویسندهی سایت الف بیان میکند، بحث بر سر توافق کردن یا نکردن نیست. بحث بر سر تعهداتی است که این توافق متوجه کشور میکند و اینکه آیا پذیرفتن آن به نفع منافع کشور است یا اینکه بهانهگیری زود هنگام طرف غربی و سخن گفتن امثال شرمن در مورد تمدید 5سالهی برخی بندهای توافق نشان از نقایص حقوقی آن دارد. انتظار آن بود که سایت خبری الف نیز به عنوان یک دلسوز نظام این توافق که حاصل زحمت دولتمردان است را به دقت مورد مداقه قرار دهد و با توجه به تأکید چندین بارهی رهبری انقلاب مبنی بر لزوم بررسی کارشناسی و سیر مسیر قانونی از نخبگان مختلف دانشگاهی دعوت کند تا توافق را ارزیابی نمایند. آیا توافقی با این عظمت بعد از این همه سال این جایگاه و ارزش را نداشت که سایت محترم الف به جای گرفتن ژست روشنفکری و گوشهای نشستن و نفی ضرورت بررسی ریزبینانه و حقوقی، نخبگان حوزه و دانشگاه را به میدان بحث کارشناسی و عالمانه و به اصطلاحِ سایت الف غیرظاهرگرایانه دعوت کند؟ آیا اگر در توافق مورد اشاره اشکالات و نقایصی باشد که پس از امضای آن به جهت عدم اطلاع، مشکلات عدیدهای برای کشورمان ایجاد شود و حتی خدای ناکرده سایهی جنگ بر سر کشور سنگینی کند، سایت الف خود را سرزنش نخواهد کرد؟
4-البته در تاریخ اسلام مقولهای به عنوان صلح حدیبیه وجود دارد. اما در همین تاریخ اسلام مقولهای نیز به نام تحمیل صلح به امام مجتبی(ع) و خانه نشین شدن علی(ع) به خاطر بیبصیرتی، حاشیهنشینی و راحتطلبی خواص قابل رصد کردن است.
به نظر میرسد همین میزان کفایت کند. مشخص است توافق را از منظرهای گوناگونی میتوان نقد و بررسی کرد. نخست از منظر جایگاه و شرایطی که دولتمردان وارد مذاکره شدند. آیا نمود این ورود، مذاکره از سر ضعف بود یا قدرت. اظهارنظر دولتمردان از آن نخست کدام را در خارج از کشور تداعی میکرد؟ منظر دوم بررسی رعایت یا عدم رعایت خطوط قرمز نظام که خطوطی توهمی نبود بلکه مبتنی بر منافع و مصالح واقعی کشور و مورد اصرار رهبری بود، است. سومین منظر، بررسی توازن دادهها و ستاندهها و امکان یا عدم امکان اطلاق توافق خوب به توافق وین از این حیث است. آیا از منظر حقوقی ملاحظات لازم در تنظیم متن رعایت شده؟ آیا راه سوء استفاده برای طرف غربی در متن بسته شده؟ آیا توافق متوازن است و...
خوب است سایت خبری الف به ابهامات مطرح پاسخ دهد و به عنوان یک انقلابی و ولایی البته اگر داعیهی آن را دارد از رویکرد خود دفاع نماید و توضیح دهد چه مقدار دیگر زمان نیاز است تا مطالبی حداقلی در این زمینه به جای نفی ضرورت آن در سایت الف منتشر شود.
رسول حق منش